Dünya Bankası’ndan Sosyal Güvenlik Raporu “Ters Çevrilmiş Piramid”

Dünya Bankası geçtiğimiz hafta sosyal güvenlik konusunda önemli bir rapor yayımladı. Emeklilik sistemlerinin demografik değişimle mücadelesi olarak adlandırabileceğimiz rapor, Türkiye’de “3 çocuk” minvalinde tartışılan ancak sosyal güvenliğin sürdürülebilirliği ve aktüeryal dengesi için hayati önemde olan yaşlanan nüfus konusunda geniş kapsamlı değerlendirmelere yer veriyor ve bu konuda çalışanlar için çok değerli.

Yaşlanan nüfus konusunda alınması gereken önlemleri sıralayan rapor Türkiye’nin de içerisinde bulunduğu bazı ülkeler için emeklilik yaşının yükseltilmesini olumlu buluyor. Raporun önemli bir diğer yönü ise Merkez Asya olarak ifade edilen ülkelerin de analizde kendilerine yer bulması. Rapor, Türkiye açısından tartışılan yeni ekonomilerin yükselen yıldızı gibi kavramlar konusunda rakiplerimizin ne derece potansiyellerinin olduğu ve bugün Ukrayna üzerinde tartışılan konuların yakın zamandaki yeni adreslerinin hangi ülkeler olabileceği konusunda ip uçları sunuyor.

Rapora göre demografik değişim nüfus piramidini ters çeviriyor ve sosyal güvenlik sistemlerinin bu değişime mutlaka ayak uydurması gerekli. Aksi taktirde demografik değişim şimdiki nesilleri “survive” edebilir fakat gelecek nesiller yoksulluğa mahkum olabilirler.

Türkiye bu değişim ile mücadelesini sosyal güvenlik sistemindeki değişim ile başlattı. Bu çerçevede sosyal güvenlik sisteminin mali yönünde denge sağlandı. Ancak görülüyor ki, ülkemizde artık değişimin biraz daha sigortalılar lehine yaşanması gerekiyor. Çünkü toplanan prim gelirleri arttı ve sosyal güvenlikte mali denge sağlanmaya başlandı. Artık sigortalılara daha az primle daha fazla hizmet nasıl sağlanır bunu düşünmek lazım. Çünkü, zorunlu ödenen prim oranları ile sağlanan gelirler arasındaki ilişki açısından Türkiye yüksek prim toplayıp, sınırlı hizmet sağlayan ülkeler arasında yer alıyor. Örneğin Azerbaycan hem düşük prim topluyor, hem sınırlı hizmet sağlıyor. Finlandiya düşük prim toplayıp, yüksek hizmet sağlayan ülkeler arasında. Almanya, Fransa, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Hollanda topladıkları prime oranla daha yüksek hizmet sağlayan ülkeler konumundalar. Belarus, Portekiz gibi ülkeler topladıkları prim ile sağladıkları hizmet arasında ideal bir oranı tutturmuş durumdalar. Türkiye toplanılan prime oranla sağladığı hizmetleri iyileştirip, demografik değişime uyumunu sürdürdüğü taktirde nüfusun yaşlanması sorununu en az hasarla atlatabilir.

Raporun Tamamına buradan ulaşılabilir.

Dünya Bankası Sosyal Güvenlik Raporu